اسكيزوافكتيو يكي از انواع اختلالات روان پريشي است كه براساس طبقه بندي انجمن روان پزشكي آمريكا در دسته اختلالات طيف اسكيزوفرنيا قرار مي‌گيرد. مبتلايان به اسكبزوافكتيو علائم روان پريشي نظير هذيان و توهم را در كنار علائم خلقي نظير افسردگي يا مانيا تجربه مي‌كنند. اين مسئله مي‌تواند بسياري از متخصصان را در تشخيص بيماري به اشتباه بياندازد. با اين حال مراجعه به مراكز روانشناسي معتبر و كمك گرفتن از متخصصين باتجربه كمك مي‌كند كه به بينش صحيح‌تري در مورد مشكل خود دست يابيد و هرچه زودتر اقدامات درماني مناسب را انجام دهيد. عدم توجه به درمان موجب آسيب به خود و ساير اعضاي خانواده خواهد شد.

اسكيزوافكتيو چيست؟ 

اختلال اسكيزوافكتيو يك اختلال رواني است كه با احساسات بدون قاعده و فرايندهاي تفكر غير طبيعي تشخيص داده مي‌شود. افرادي كه به اسكبزوافكتيو مبتلا هستند، زماني تشخيص داده مي‌شوند كه داراي اختلال خلق و اسكيزوفرني باشد. اين اختلال دو نوع دارد كه شامل نوع دو قطبي و نوع افسردگي است. نوع دو قطبي با علائمي مانند شيدايي و نوع افسردگي با علائم افسردگي مشخص مي‌شود.

اختلال اسكيزوافكتيو علائمي مانند توهم، هذيان، گفتار و تفكر بي نظم دارد. كه توهم شنيداري متداول ترين نوع اين علائم است. كه شروع علائم نيز از ابتداي بزرگسالي آغاز مي‌شود. از علل اسكيزوافكتيو مي‌توان به ساختار مغز، ژنتيك، مصرف مواد و عوامل استرس زا اشاره كرد.

علائم و نشانه هاي اسكيزوافكتيو چيست ؟

اسكيزوافكتيو يكي از انواع اختلالات روان پريشي يا همان سايكوتيك است كه براساس طبقه بندي انجمن روانپزشكي آمريكا در دسته اختلالات طيف اسكيزوفرنيا قرار مي‌گيرد. متخصصان براي تشخيص اين مشكل وجود علائم زير را در بيمار ضروري مي‌دانند. 

🔻 تجربه يك دوره بيماري خلقي (افسردگي اساسي يا مانيا) همراه با علائمي از اسكيزوفرنيا شامل توهم، هذيان، رفتار آشفته، گفتار آشفته و علائم منفي

🔻 در طول بيماري، بيمار اسكيزوافكتيو دست كم به مدت دو هفته در غياب علائم خلقي نيز علائم روان پريشي نظير توهم و هذيان را تجربه مي‌كند.

🔻علائمي از يك اختلال خلقي در بخش اعظمي از بيماري مشاهده مي‌شود.

🔻 اين اختلال در اثر مصرف يك ماده يا وجود يك بيماري طبي ديگر بروز نمي‌يابد.

انواع مختلف اختلال اسكيزوافكتيو

همانطور كه گفته شد اسكيزوافكتيو اختلال سايكوتيكي است كه در دوره‌هايي از آن علائم حداقل يك اختلال خلقي ديگر هم ديده مي‌شود. بر اساس اينكه اين اختلال خلقي افسردگي ماژور باشد يا افسردگي دوقطبي اسكيزوافكتيو به دو دسته نوع افسرده و نوع دوقطبي تقسيم مي‌شود.

📌 نوع افسرده

در نوع افسرده، مبتلايان به اسكيزوافكتيو در كنار علائم روان پريشي نظير توهم و هذيان تنها حملات افسردگي ماژور يا همان افسردگي اساسي را گزارش مي‌كنند. علائم افسردگي اساسي احساس غمگيني مفرط، از دادن علاقه و اشتياق، تغييراتي در الگوي خواب و اشتها، كندي رواني حركتي، دشواري در تمركز، خستگي مفرط، احساس گناه يا بي ارزشي و افكار مرگ را شامل مي‌شوند. از ميان علائم مذكور وجود دست كم پنج مورد از آن‌ها براي تشخيص افسردگي اساسي ضروري مي‌باشد.

📌 اسكيزوافكتيو نوع دوقطبي

اسكيزوافكتيو از نوع دوقطبي زماني از جانب متخصصان مطرح مي‌شود كه بيمار در كنار علائم سايكوتيك علائم مانيا را نيز از خود نشان دهد. همچنين در اين شرايط دوره‌هايي از افسردگي اساسي نيز ممكن است بروز يابند. از جمله علائم دوره مانيا بايد افزايش خلق، بالا رفتن سطح فعاليت‌هاي هدفمند، افزايش غيرمعمول انرژي، افزايش اعتماد به نفس و دچار شدن به خودبزرگ بيني،  كاهش نياز به خواب، پرحرفي، پرش افكار، حواس پرتي، انجام تكانشي فعاليت‌هايي كه مي‌توانند پيامدهاي ناخوشايند در پي داشته باشند نظير ولخرجي و درگير شدن در فعاليت‌هاي جنسي پرخطر را مثال زد.

علل و عوامل خطرساز بروز اختلال اسكيزوافكتيو

اسكيزوافكتيو از آن دست اختلالات روانپزشكي است كه متخصصان هنگام توضيح علل خطرساز آن بيش از همه به نقش وراثت، ژنتيك و به طور كل عوامل فيزيولوژيكي تاكيد مي‌كنند. در همين راستا پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه احتمال بروز اسكيزوافكتيو در خويشاوندان درجه يك مبتلايان به اسكبزوافكتيو بيشتر است.

همچنين احتمال بروز اين اختلال در كساني كه يكي از بستگان درجه يكشان مبتلا به اسكيزوفرنيا، اختلال دوقطبي يا اختلال اسكيزوافكتيو باشد، بيشتر است. توجه به اين نكته نيز حائز اهميت است كه افراد با آسيب پذيري ژنتيكي بالا در برابر اختلال اسكيزوافكتيو، اگر در محيط‌هاي پرتنش و در تعامل با موضوعات استرس زا قرار بگيرند، بيش از ديگران احتمال دارد كه علائمي از اختلالات طيف اسكيزوفرنيا را از خود بروز دهند.

ميزان شيوع اختلال اسكيزوافكتيو

براساس گزارش‌هاي آخرين ويراست راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات روان پزشكي شيوع طول عمر اختلال اسكيزوافكتيو حدود 0/3 درصد برآورد مي‌شود. اين اختلال در زن‌ها از شيوع بالاتري برخوردار است كه علت آن به احتمال قوي شيوع بالاتر علائم افسردگي در زنان است.

تشخيص اختلال اسكيزوافكتيو

براي تشخيص اختلال اسكيزوافكتيو، بايد حتما از پزشك و روانشناسان كمك بگيريد. ملاك هايي در تشخيص اين اختلال وجود دارد كه در ادامه راجع به آن توضيح داده ايم.

🔴 نشانه هايي كه ملاك هاي دوره اختلال خلقي اساسي را برآورده مي‌كنند، در بخش عمده از كل مدت قسمت هاي فعال و باقي مانده بيمار وجود دارند.

🔵 هذيان ها توهمات به مدت 2 هفته يا بيشتر در غياب دوره خلقي اساسي در كل مدت بيماري روي دهد.

🟠 دوره بدون وقفه بيماري كه در آن دوره خلق اساسي (افسردگي اساسي و مانيا) همراه با ملاك اسكيزوفرني روي دهد.

درمان اختلال اسكيزوافكتيو

درمان اختلال اسكيزوافكتيو به همكاري روانشناسان و روانپزشكان نياز دارند. چرا كه مبتلايان به اين اختلال براي بهبودي همزمان به دارو درماني و روان درماني نياز دارند. داروهايي كه در اكثر موارد براي اسكيزوافكتيو تجويز مي‌شود قرص‌هاي ضدافسردگي، داروهاي آنتي سايكوتيك و تثبيت كننده‌هاي خلقي را در برمي‌گيرد.

در اين ميان روانشناس با ارائه درمان‌هاي حمايتي تلاش مي‌كند تا سطح توانمندي بيمار را بالا ببرد و به او كمك نمايد تا بتواند سطح عملكرد خود را افزايش داده و براي پيشبرد زندگي روزمره خود كمتر به حضور ديگران وابسته باشد. درمانگران با برگزاري جلسات گروه درماني در محيط هاي بيمارستاني نيز به بيمار اسكيزوافكتيو كمك مي‌كنند كه بر علائم خلقي خود كنترل بيشتري داشته باشد و براي غلبه بر بيماري منابع حمايتي جديدي پيدا كند. براي آشنايي با انواع روش‌هاي درمان اسكيزوفرني كليك كنيد.

كلام آخر

اختلال اسكيزوافكتيو يكي از اختلالات قابل درمان است. در اين اختلال همزمان علائم افسردگي و دوقطبي وجود دارد. تشخيص اين اختلال نيز بايد توسط روانشناس و متخصصين انجام شود. حتما درمان اين افراد بايد به شيوه دقيق انجام شود كه معمولا با دارو درماني و روان درماني صورت مي‌گيرد. براي درمان حتما از روانشناس و مشاورين كمك بگيريد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اسكيزوافكتيو مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد. 

سوالات متداول